حلقه های تکرار

حلقه while

شاید برای شما هم پیش اومده باشه که بخواین یه کار تکراری رو انجام بدین و به این فکر کنین که چطور میشه اون رو به صورت اتوماتیک انجام داد. البته که جهان واقعی با جهانی کامپیوترها تفاوتی داره. ولی فرض کنید بخواید توی بی معنی ترین کار، اعداد 1 تا 100 رو پرینت کنین. اینکه بشینید و 100 تا دستور print بنویسین که قطعا کار عاقلانه ای نیست. برای همین میتونیم از ابزاری به اسم "حلقه تکرار" توی همه ی زبان های برنامه نویسی استفاده کنیم. پایتون هم دوتا حلقه بسیار معروف داره به اسم for و while (اکثر زبان ها به همین اسم هستن). این دوتا حلقه عملا کار یکسانی رو انجام میدن و یکسری تغییرات جزئی دارن. پس استفاده از اونها نسبتا به سلیقه شما بستگی داره. البته یه سری آدما میگن که حلقه for سریع تره ولی خب بعضیام خلافشو ثابت کردن پس نگران نباشین :).

کلا ایده اصلی حلقه while اینه:

تا وقتی شرط جلوی while درسته، کدهای بعد اون رو اجرا کن (به همین راحتی).

کد زیر رو در نظر بگیرید:

shomare = 1
while shomare < 10:  print(shomare)  shomare = shomare + 1

اول از همه یک متغیر تعریف میکنیم و عدد 1 رو میذاریم توش. بعدش میگیم تا وقتی مقدار این متغیر (که اولش 1 هست) کمتر از 10 بود، اون مقدار رو پرینت کن. بعدش هم یکی به اون مقدار اضافه کن. بعدش دوباره برگرد بالا و چک کن ببین مقدار کمتر از 10 هست یا نه، اگر بود، دوباره این کار رو انجام بده. حالا فرض کنین shomare = 9 شد. میاد چک میکنه میبینه 9 از 10 کوچیکتره، پس چاپش میکنه و یکی بهش اضافه میکنه. دوباره میره بالا. چک میکنه میبینه که 10 از 10 کوچیکتر نیست. پس کدهای زیر while رو دیگه اجرا نمیکنه و اصطلاحا میگن از حلقه خارج میشیم. کد رو اجرا کنین حتما تا متوجه داستان بشین.

خب، به اون دو خط زیر while میگن بلوک کد (Code Block).

یه چیز جالبی هم بگم اینکه به این کدی که الان نوشتیم، میگن شمارنده. یعنی از یه عددی شروع میکنه به شمردن تا یه عدد دیگه.

تمرین کنین ببینین میتونین شمارنده ای بسازین که اینطوری زیاد بشه:

1، 3، 5، 7، 9، 11، 13، 15، 17، 19

حلقه for

حلقه دوم اسمش for هست. یه تعریف سخت ازش میگم و مثالی میزنم که روشن تر بشین.

به ازای یک چیزی توی یک چیز دیگه، کارهای زیر رو انجام بده.

حالا این یعنی چی؟ مثلا زیر نشون میده قضیه رو:

for yechizi in chize_dovom:
  ein_karharo_anjam_bde

البته واقعا مثال خوبی نبود فقط خواستم تعریفم خالی از برنامه نویسی نباشه :).

ولی مثال زیر واقعا دیگه مثال خوبیه:

esm = "massoud"
for harf in esm:  print(harf)

مثال بالا رو که اجرا کنید میبینید که حروف اسم من رو که توی متغیر esm هست به ترتیب چاپ میکنه. حالا فرض کنید یک اسم دیگه بنویسیم. به جای massoud، اسم خودتون رو بنویسید (ترجیحا به انگلیسی). اگر درست نوشته باشین میتونید حروف اسم خودتون رو ببینید. ولی اگر بخوایم یه برنامه بنویسیم که هر اسمی بهش میدیم، حروفش رو چاپ کنه، چطور بنویسیم؟ نمیشه که تمام اسم های دنیا رو توی برناممون بنویسیم که! اینجاست که باید این سوال رو از خودمون کنیم و جوابش کمک میکنه به جواب دادن به این سوالمون :

چرا اصلا از for استفاده می کنیم؟ این حلقه زمانی استفاده میشه که بخوایم یک سری کار محدود کنیم. یا مثلا ندونیم چند بار قراره این کار انجام بشه و تعداد تکرارمون رو ندونیم (مثل مثال اسم و اینا). چون هر اسمی بنویسیم، اول میذاره توی متغیر esm، بعدش میذاره توی حلقه for و چاپش میکنه!

یه مثال دیگه هم بزنیم (برای فهمیدن مفهوم لیست باید درس لیست در پایتون رو بخونید):

list = [1,5,6,6,2,1,5,2,1,4]
for x in list:  print(x)

یک مثال دیگه هم به اسم generator بگیم که اسمش خیلی قشنگه:

for x in range(1,11):  print(x)

این تابع میشه گفت تقریبا مثل تابع شمارنده هستش ولی خب یکم سریعتر و بهتر!